Door Frank Clevers, redacteur websites KNSB
De Venlose Schaak Vereniging viert het 100-jarig bestaan. We schetsen in dit artikel een portret van ‘de jubilaris’, die momenteel druk doende is met de organisatie van het NK schaken. Het NK, van 5 t/m 12 juli, belooft een nieuw hoogtepunt te worden in de 100-jarige geschiedenis. Een vorig belangrijk hoogtepunt was de interland Nederland-Duitsland bij het 75-jarig bestaan. Als ze in Venlo iets te vieren hebben, leveren ze geen half werk! Een zeldzaam jubileum mag je best luister bijzetten met een zeldzame activiteit.
Extra speciaal
Nooit eerder werd een NK in de provincie Limburg gehouden. Wat het nog eens extra speciaal maakt, is dat de drie grootmeesters die Limburg heeft voortgebracht, alle drie uit de gemeente Venlo komen en alle drie een rol hebben in het NK. Titelverdediger Max Warmerdam en Martijn Dambacher spelen mee; Paul van der Sterren geeft op enkele dagen commentaar bij de partijen. De organisatie heeft ook tal van nevenactiviteiten in petto. Dit alles op een fraaie locatie: Stadsherberg Ald Weishoès in hartje binnenstad.
Veel ervaring
Dat de KNSB de organisatie aan Venlo toevertrouwde, is helemaal niet gek. Venlo heeft veel ervaring met organiseren. Neem bijvoorbeeld die interland in 2000 en het NK jeugd in de categorieën A, B en C in 2007, 2008 en 2009. Venlo heeft een goede reputatie. Niet voor niks werd de club tweemaal uitgeroepen tot “Club van het Jaar” van de Limburgse Schaakbond (in 1998 en 2010). Zo’n erkenning krijg je natuurlijk niet zomaar. Er wordt heel serieus gekeken naar hoe jij je zaakjes voor elkaar hebt.
Venlo is een levendige, stabiele en gezellige club waar schakers van elk niveau zich thuis kunnen voelen. Het aantal leden bedraagt momenteel 67, waarvan 43 senior en 24 jeugd. Het bestuur, bestaande uit Gerard in ’t Veld (voorzitter, penningmeester), Bas van der Grinten (secretaris) en Geert Hovens (wedstrijdleider, jeugdleider), maakt voor elk seizoen een goed gevulde kalender.
Interne competitie
Vast op de kalender is de algemene vergadering op de laatste donderdag van augustus, waarna het seizoen van start kan met een groot aantal vaste elementen. Zoals bij elke club is dat ook bij Venlo uiteraard de interne competitie, die is opgedeeld in twee cycli. De hoogste groep heet niet groep 1 of groep A, maar ‘Leeuwen’. De groepen daar onder: tijgers, olifanten en buffels. Na de eerste cyclus vindt promotie en degradatie plaats, waarna een nieuwe indeling voor de voorjaarscyclus wordt gemaakt. Deze eindigt in april. Spelers die vrij zijn, kunnen deelnemen aan de rapidcompetitie. Maarten Strijbos werd afgelopen seizoen voor de 19e keer clubkampioen!
Toernooien
Na afloop van de voorjaarscyclus vindt op zeven donderdagen het Open Kampioenschap van Venlo plaats, waar ook niet-leden aan kunnen deelnemen. Daarna is er gedurende zes donderdagen het jaarlijkse Zomersnelschaaktoernooi dat ook voor iedereen toegankelijk is. Er wordt dus het hele jaar door geschaakt op donderdagavond! Verder zet Venlo elk jaar twee grotere toernooien op touw: het jaarlijkse Van Spijk jeugdtoernooi, meetellend voor de Jeugd Grand Prix Limburg, en het Stadsherberg Ald Weishoès Rapidtoernooi, meetellend voor de Grand Prix Limburg.
Beeld van het Van Spijk toernooi voor de jeugd eerder dit jaar in Venlo. (foto Bas van der Grinten)
Clublokaal
Ald Weishoès, gelegen aan de Grote Kerkstraat, is het clublokaal waar alle activiteiten plaatsvinden. Dit is een rijksmonumentaal pand met een historie die teruggaat tot in de middeleeuwen. Voordelen zijn bijvoorbeeld de centrale ligging, mooie zalen, gezellige caféruimte en leuke bediening.
Venlo schaakt tegen Heerlen voor de Limburgse competitie in de fraaie Kapelzaal van Stadsherberg Ald Weishoès. Het is natuurlijk een genot om hier te schaken. (foto Peter Smith)
Externe competitie
Venlo heeft een team in de 2e klasse KNSB en twee teams in de competitie van de Limburgse bond. Het achttal in de KNSB werd afgelopen seizoen 5e in klasse 2C. Topscorer werd Maarten Strijbos met 6 uit 7. Opvallend: teamcaptain Henk van Gool en broer Rudi van Gool waren er ook al bij in 1997, toen Venlo voor het eerst het voor de club hoogste niveau (1e klasse) bereikte. Henk van Gool kon destijds op uitbundige wijze in het clubblad melding doen van wat hij noemde Victory Day. Dit succes was mede te danken aan een jarenlange samenwerking met de Duitse vereniging SG Solingen, waarvan enkele sterke spelers regelmatig het eerste team versterkten. Maar Venlo had ook een hele serie ‘eigen’ spelers die aan het succes bijdroegen, zoals Jürgen Daniel, Stephan Thijssen, Henk van Gool, Rudi van Gool, Hélène Wuts, Lucien van de Lisdonk en Terry van der Veen.
In 1997 bereikte Venlo de eerste klasse KNSB. Zittend v.l.n.r. Rudi van Gool, Hélène Wuts, Stephan Thijssen, Jürgen Dueball. Staand v.l.n.r. Terry van der Veen, Lucien van de Lisdonk, Jürgen Daniel, Markus Balduan, Henk van Gool en Frank Reif.
Mooie jaren
Het waren mooie jaren, die jaren ’90. Het resultaat van een bloeiperiode die begon na het aantreden van Huub Borghouts als voorzitter in 1978 en de intrek in clublokaal Café ’t Anker in 1980. In het jubileumboek van 25 jaar geleden staat vermeld dat het ledental rond 1980 piekte naar de 120: ‘Op de clubavond is het vaak dringen geblazen, als zo’n 80(!) schakers de strijd aanbinden’. Tijdens die periode van groei en bloei speelde Borghouts een belangrijke rol als voortrekker. Hij overleed in 2024. Hij was toen bijna 71 jaar lid.
Jeugd
De Venlose Schaakvereniging heeft ook een bloeiende jeugdafdeling die hard aan het groeien is. Elke donderdagavond geven de jeugdleiders Geert Hovens en Gerard in ’t Veld les aan de jeugd, geholpen door andere leden van de vereniging. Eerst doet men oefeningen uit een lesboekje en hierna is er tijd voor een potje schaak zodat het geleerde ook in de praktijk geoefend kan worden. Geert is een gecertificeerd jeugdschaaktrainer en werkt vanuit zijn visie dat iedereen toegang moet hebben tot het schaken.
Via zijn eigen initiatief “Schaakentertrainer” biedt hij ook schaaklessen en workshops aan op lagere scholen. Bij de lessen aan de jeugdleden van de vereniging gebruikt hij ook het entertrain concept. Entertrainen is met humor en door de kinderen te boeien een schaakverhaal vertellen, het gebruiken van spelletjes op het schaakbord, instructie voor de klas, leren omgaan met de wedstrijdspanning, het samenwerken van stukken, leren trainen, geduld oefenen en zich concentreren.
‘Schaakentertrainer’ Geert Hovens geeft les aan de jeugd. (foto Bas van der Grinten)
Clubtrouw
Levendig, gezellig en stabiel. Dat zijn de kenmerken van Venlo. Niet gek dus dat al heel veel leden heel lang lid zijn van deze vereniging. Er is echte clubtrouw. Jan op de Laak is het langst lid; al sinds 1 april 1963. Andere leden die al ‘een eeuwigheid’ hun hart aan de club verpand hebben: Peter Schoeber (lid sinds 1971), Bas van der Grinten (1973), Nico van der Hoogt (1973), Ad Burgmans (1978), Sjraar Munten (1979), Marc van der Lee (1979), Frans Mertens (1979), Guy Dierx (1980), Henk van Gool (1980), Rudi van Gool (1981), Maarten Strijbos (1981), Karl Jacobitz (1982).
Ereleden
De ereleden van de club zijn W. Roeffen, Jos Opdenoordt, G. Smets, P. Haanen (erevoorzitter), Karel Müller (erevoorzitter), J. van Voorst, Paul van der Sterren, Jan Peters, Huub Borghouts, Theo van Spijk, Hub van Spijk, Bas van der Grinten, Jan op de Laak en Piet Thijssen. De leden van verdienste zijn Sef Schuurmans, Nico van der Hoogt, Toos Kuypers, Frans Mertens, Henk van Gool, Marc van der Lee, Ad Burgmans.
Simultaans
Hoogtepunten zijn er natuurlijk nog wel meer geweest. Kampioenschappen, jubilea, recepties, noem maar op. En wat te denken van de simultaans door grootmeesters? Ook Venlo wist in de loop der jaren een imposante reeks grootmeesters over te halen om het gewone schaakvolkje nog maar eens zijn nederige positie duidelijk te maken. Dat volkje vergaapte zich aan grote namen als Davidson, Euwe, Botwinnik, Donner, Larsen, Westerinen, Kortchnoi, Withuis, Tal, Olafssson, Portisch en Böhm.
Interland Nederland-Duitsland
Hoogtepunt was ook de viering van het 75-jarig bestaan in 2000. Dit jubileum werd luister bijgezet met de organisatie van de vriendschappelijke interland Nederland-Duitsland. Kosten noch moeite werden gespaard. Zo werd gekozen voor een prachtige locatie, theater de Maaspoort. Voor Nederland schaakten Timman, Van der Wiel, Tiviakov, Van der Sterren, Nijboer, Reinderman en Van den Doel. Als coach fungeerde Sosonko. Het Duitse team bestond uit Hübner, Dautov, Lutz, Hickl, Bischoff en Luther. Nooit eerder vond op Limburgse bodem zo’n sterk treffen plaats met zo’n grote ‘concentratie aan grootmeesters’. Naast de interland waren er ook nog vierkampen (zes sterke invitatiegroepen en zeven open groepen) en het NK snelschaken voor de jeugd (voor de organisatie hiervan tekende buurvereniging Blerick).
De interland Nederland-Duitsland in 2000, met vele topspelers als Timman en Hübner, mag gezien worden als hét hoogtepunt in het 100-jarig bestaan van de Venlose SV.
De wedstrijdleiding was in handen van ’s werelds bekendste scheidsrechter Geurt Gijssen. “Als je iets organiseert dat je ‘vriendschappelijk’ noemt, nodig dan geen Duitsers uit!”, merkte Van der Wiel op in Schaaknieuws. Duitsers willen en zullen winnen! Inderdaad, in deze interland over 4 ronden (aan 6 borden) zegevierde de Mannschaft met 14½-9½. Duidelijk. Het was zelfs heel lang de vraag of een van de Nederlanders überhaupt een partij zou winnen. Pas in de laatste ronde werd Van den Doel ‘held van de dag’ door zijn partij te winnen. Hij redde de eer voor Nederland.
Koninklijk Erkend
Wie de foto’s van de interland bekijkt, zal het opvallen dat op de foto van Timman tegen Hübner een groot doek te zien is waarop ‘Koninklijke Venlose Schaakvereniging’ staat. Hoezo ‘Koninklijke’? In 1952 werden de statuten van de club goedgekeurd bij Koninklijk Besluit. De verenigingsnaam werd hierna gewijzigd in ‘Koninklijk Erkende Venlose Schaakvereniging’. We zien dat ‘Koninklijke’ tegenwoordig in de naam of in logo’s nergens meer terug! Dat predicaat mag de club helaas niet meer dragen. In 2014 werd de naam weer teruggebracht naar Venlose Schaakvereniging, na een mededeling van de Provincie Limburg dat vanwege nieuwe algemene regels het predicaat Koninklijk Erkend niet (meer) was toegestaan.
Paul van der Sterren
Venlo heeft twee grootmeesters op haar ledenlijst: Paul van der Sterren en Max Warmerdam. In een portret over Venlo verdienen de beide GM’s wel speciale aandacht.
Venlo merkte al snel hoe talentvol Paul van der Sterren was. In 1969 gaven Huub Borghouts, die net kampioen van Limburg was geworden, en clubkampioen Cees Bense een simultaan op het St. Thomascollege in Venlo, een school die actief was met schoolwedstrijden en waar heel wat leden van de Venlose SV hebben kennisgemaakt met schaken. Onder de ongeveer vijftig ‘Tomaatjes’ bevond zich de dan 13-jarige Paul. Iedereen stond versteld: Paul(tje) klopte de Limburgse kampioen! Nog in hetzelfde jaar werd hij lid van de Venlose Schaakvereniging. Vanaf dat moment had hij de smaak helemaal te pakken. Waar hij maar kon, deed Paul aan toernooien en competities mee.
Biel, 1993. In dit supersterk bezette Interzonetoernooi liet Paul zien dat hij zich kon meten met de wereldtoppers.
Na zijn schooltijd ging Paul van der Sterren rechten studeren in Amsterdam, maar al gauw was hij in feite beroepsschaker en de rechtenstudie heeft hij dan ook nooit afgemaakt. In plaats van meester in de rechten zou hij schaakmeester worden! Van 1971 tot en met 1974 was hij kampioen van Limburg. Vooral in de jaren ’80 en ’90 was hij een van de beste schakers van Nederland. Hij werd Nederlands kampioen in 1985 en 1993 en vertegenwoordigde Nederland op acht olympiades tussen 1982 en 2000.
Paul van der Sterren was commentator bij het NK van 2021. Hier staat hij in de speelzaal bij een foto van hemzelf van het NK 1977. (foto Harry Gielen)
Zijn beste prestatie ooit was een tweede plaats in het supersterk bezette Interzonetoernooi in Biel in 1993, waar de ster van Van der Sterren straalde als nooit tevoren. Hij verraste de hele schaakwereld door zich te kwalificeren voor de Kandidatenmatches, in die tijd het laatste stadium in de driejarige kwalificatiecyclus voor het wereldkampioenschap. Hij verloor in 1994 in de kwartfinale van Gata Kamsky in een tweekamp in Wijk aan Zee. Overigens heeft Paul een hele serie (schaak-)boeken op zijn naam staan, die goede recensies kregen. Kijk maar ‘ns op zijn website: https://paulvandersterren.nl Vanwege zijn uitzonderlijke resultaten heeft de Venlose SV hem in 1990 benoemd tot erelid.
Max Warmerdam
Max Warmerdam (Tegelen, 30 maart 2000) leerde de basisregels van zijn vader. Op basisschool de Toermalijn leerde hij schaken van zijn eerste trainer Henk van Nieuwenborg. Bij de Tegelse SV werd hij op z’n 12e clubkampioen, de jongste ooit! In 2017 werd Max, nog steeds jeugdspeler, Limburgs kampioen. Zijn eerste GM-norm behaalde hij in de KNSB-competitie 2018/2019, uitkomend voor MuConsult Apeldoorn in de Meesterklasse (6,5 uit 9, TPR 2623). Het kon niet anders: Max zou beslist wel ’n keer grootmeester worden! Die titel haalde hij inderdaad binnen in 2021. In 2021 en 2024 werd hij Kampioen van Nederland.
Max in volle concentratie tijdens het NK van 2024, dat voor hem de titel opleverde. (foto Harry Gielen)
