Robin Duson, voor het eerst in de finale van het NK vrouwen, waar ze Machteld van Foreest treft (foto: Harry Gielen)
NK schaken 2025 in Venlo
Machteld van Foreest kan zich veroorloven met een stuk minder te spelen
Het is King Loek tegen Jorden in de finale
De finalisten van het NK schaken 2025 zijn bekend. Bij de mannen gaat het tussen Jorden van Foreest en Loek van Wely, bij de vrouwen komt het tot een duel tussen Machteld van Foreest en Robin Duson.
De eerste finalist van de dag was Jorden van Foreest. In zijn tweede partij tegen Liam Vrolijk versterkte hij rustig en ogenschijnlijk met speels gemak zijn positie, zet na zet, en snoerde Liam vast. Uiteindelijk won Jorden een pion en, terwijl de wanhoop bij zijn tegenstander toenam, tot slot ook nog een stuk, waarna Liam besloot dat het genoeg was geweest. Daardoor won Jorden de mini-match met klinkende cijfers: 2-0.
Livestream commentator Nick Maatman was vol lof. ‘Jorden speelde gewoon weer een beresterke partij.’
Liam Vrolijk berustte in de nederlaag. ‘Jorden was een maatje te groot voor me. Gisteren in onze eerste partij haalde ik wat zetten door elkaar, en vandaag ging het ook niet van een leien dakje. Hoewel ik het liever anders had gezien en het hem lastiger had willen maken, ben ik toch ook wel tevreden. Ik heb de halve finale gehaald, Max Warmerdam en Benjamin Bok verslagen, dat nemen ze me niet meer af. Volgend jaar zie je me weer terug!’
À propos, die partij van gisteren, gaf je die niet wat vroeg op? ‘Nee,’ zegt Liam. ‘Ik had geen enkel tegenspel en hele zwakke pionnen die zouden vallen. Ik had nog wel een uur kunnen doorspelen, maar dat had geen enkele zin.’
In de andere partij, tussen jongeling Arthur de Winter en de gepokte en gemazelde Loek van Wely, had Arthur steeds activiteit en initiatief. Loek kon weinig anders dan de boel bij elkaar proberen te houden. Het nam niet weg dat hij volgens de engine op -1,74 stond. Op dat moment – hij stónd dus min of meer gewonnen – besloot Arthur tot zetherhaling. Zo léék het tenminste. Iets later meldde Nick Maatman op de livestream dat Arthur niet in de gaten had gehad dat het drie keer dezelfde stelling was.
Dat werd dus vluggertjes spelen in een barrage.
Nu hoort het bij de reglementen, die arbiter Frans Peeters strikt en nauwgezet naleeft, dat de zetten van een barrage meegeschreven dienen te worden door notulisten, die daartoe naast het bord aanschuiven. Behalve uw verslaggever is één van die meeschrijfkrachten Hans van Mulekom, schaakliefhebber en lid van de schaakvereniging Venlo. Hans zag de bui al hangen. ‘Nou, ik had met dit mooie weer wel een lekker biertje willen drinken!’
Voor wie het nog niet wist, dít is de rasechte Venlonaar ten voeten uit. En nee, níet per se vanwege dat biertje, maar wel vanwege het feit dat de echte Venlonaar niet alles even serieus neemt en de neiging heeft overal op te duiken waar het gezellig is.
Goed, de barrage dus, tussen Loek en Arthur. In het eerste vluggertje had Arthur een behoorlijke voorsprong op de klok en misschien wat kansen, maar hij kwam er niet doorheen. Hij ging langer nadenken, maar zag geen beslissende zet om de stelling van Loek te breken. Loek haalde hem in op de klok en brak wel door zijn verdediging heen. Dame en toren omsingelden de koning van Arthur. Daarbij veroverde Loek een toren, waarna Arthur moest capituleren.
Het tweede vluggertje, Arthur met zwart, verliep een stuk voorspoediger voor hem. Hij maakte enkele pionnen buit, had weer een ruime voorsprong op de klok, en leek op weg naar een soepele overwinning en verlenging van de barrage. Toen ontwaakte Loek. Hij verdedigde zich met verve en wist zijn tijdsachterstand ongedaan te maken. Uiteindelijk moest Arthur berusten in remise, met nog drie seconden op de klok.
‘Zo, dat viel niet tegen,’ verzuchtte Loek, nadat de handen geschud waren.
Benieuwd hoe een kort interview gaat met King Loek, meteen na de barrage en het bereiken van de finaleplaats?
‘Zware dag vandaag, je stond verloren toch, in de klassieke partij?’
Loek: ‘Ja… ehhh… nou…’
(Het kost Loek zichtbaar moeite het van zijn lippen te krijgen.)
Loek: ‘Ja, kijk, je moet het wel afmaken, natuurlijk. Ik bedoel…’
(Loek denkt nog even na.)
Loek: ‘Dus já, ik stond wel verloren…’
(Het komt er dan toch uit, niet van harte.)
Loek: ‘Maar het risico nemen op die zetherhaling, dat had ík niet gedaan.’
‘Maar tevreden over de barrage?’
Loek: ‘Dat wel, ja.’
‘En vanaf morgen, de finale tegen Jorden. Ga je hem winnen?’
Meteen is er die kenmerkende brede grijns op het gezicht van Loek. Zijn kin veert omhoog. ‘Ja, dát dacht ik wel. Na vandaag heb ik héél veel zelfvertrouwen gekregen.’
En weg is hij, met nog steeds die grijns, die op zijn gezicht gebeiteld lijkt te zijn.
Over naar de halve finales bij de vrouwen. Machteld van Foreest begon zeker niet defensief met louter als doel ‘te keepen’ en het halfje binnen te halen, na haar vlotte winst gisteren. Ze offerde een pion voor actief stukkenspel, maar ging daarna veel te ver: na 16… 0-0 volgde 17 Pxe7 met schaak. Dat gaf Anna-Maja Kazarian pardoes een hele loper kado.
Nick Maatman tijdens een pauze van zijn livestream in de wandelgangen: ‘Machteld van Foreest die zomaar een stuk weggeeft. Zo’n blunder heb ik op dit niveau nog nooit gezien.’
Maar daarna duurde de partij nog heel lang. Anna-Maja gaf het stuk weer terug in ruil voor een op het oog makkelijk gewonnen eindspel. Hoe langer het duurde, hoe minder duidelijk de winst werd voor Anna-Maja. In het verre eindspel werd het zelfs remiseachtig. Anna-Maja moest de a-pion laten promoveren, met behulp van een loper op de zwarte velden. Dat lukte niet. Uiteindelijk wérd het remise.
Nick Maatman haalde er het spirituele bij om het te verklaren. ‘Een wonder. Dit was een wonder,’ hield hij zijn publiek op de stream voor.
Machteld van Foreest dus tóch zonder barrage door naar de finale.
In de tweede halve finale laveerde Anne Haast uiterst secuur, alsof haar stelling een breiwerkje was dat héél langzaam meer en meer vorm kreeg. Ook in deze partij was het thema het laten promoveren van de a-pion, met ondersteuning van de loper op de zwarte velden. Anne had er wel succes mee. Ze won.
Daarna troffen de dames elkaar weer, voor de barrage.
In de eerste partij gaf Anne een pion – wéér ging het om de a-pion – voor actief stukkenspel. Robin bleef echter goed in de partij. Toen overzag Anne 39 Td8. Dat valt de dame aan en die mag niet weg omdat ernaast de koning staat. Dameverlies dus en ze moest opgeven.
De tweede partij werd een miniatuurtje. Anne probeerde met een wat onorthodoxe opening spel te krijgen. Robin met zwart liet zich niet van de wijs brengen. Opeens offerde ze haar dame op d1. De koning was verplicht die dame te slaan. Daarna volgde Lg4 dubbelschaak. De koning moest naar e1 en de zwarte toren schoof van d8 naar d1. Een klassiek matvalletje.
Robin Duson in de finale. ‘Mijn eerste finaleplaats!’ jubelde ze. ‘Vorig jaar verloor ik tegen Anne nog de barrage van de halve finale.’
Wat ging er door haar heen toen ze het dameoffer 11 … Dd1 zag? ‘Ik rekende het nog even na, klopte het echt?’ zegt ze met een stralende lach. Maar het klopte.
Ach ja, we hadden het eerder in dit verslag over Hans van Mulekom, weet u nog? Die had andere vrijwilligers gevonden om de zetten bij de barrages te schrijven. We vonden hem na afloop terug in het cafégedeelte van Ald Weishoes, nippend aan een heerlijk glaasje. ‘En, wat is het geworden?’ vroeg hij goedgemutst.
Zo staan we aan de vooravond van de finale en zit het er bijna op voor mede-organisator Bas van der Grinten van de Venlose Schaakvereniging. Bas, altijd de rust zelve, over hoe het NK naar Venlo is gekomen. ‘We bestaan dit jaar natuurlijk 100 jaar, we hebben met het Ald Weishoes een prachtige speellocatie, en we hebben onze lokale trots Max Warmerdam. Alweer een hele tijd geleden hebben we bij de KNSB gepolst wat erbij zou komen kijken om het NK naar Venlo te halen. Daar had men best oren naar. Een tijdje zag het ernaar uit dat de TU Delft het zou krijgen, maar dat ging uiteindelijk toch niet door. De KNSB heeft ons gevraagd of we het toernooi meerdere jaren zouden willen organiseren. Dat was niet onze opzet, maar je weet nooit hoe het gaat. Het zal dan wel zaak zijn meer sponsors te vinden.’
Door Ron Puyn
