Machteld en Jorden van Foreest, zus en broer, samen nationaal kampioen schaken 2025
NK schaken 2025 in Venlo
Jorden en Machteld van Foreest kampioenen van Nederland
Ingeleid door een klassiek loperoffer op h7 verpletterde Jorden van Foreest Loek van Wely in de tweede finalepartij van het NK schaken 2025 en veroverde zo voor de tweede keer (de eerste keer was in 2016) de nationale titel. Op het andere bord in de speelzaal van het Venlose Ald Weishoes versloeg zus Machteld van Foreest Robin Duson in de barrage en werd zo ook voor tweede keer (na 2022) titelhoudster bij de vrouwen.
‘Blij dat het erop zit,’ zijn de eerste woorden van Jorden van Foreest (26), na het verlaten van de speelzaal. Het leek erop dat hij door de verdediging van Loek heen sneed als een mes door boter. ‘Het lag ook wel aan mijn voorbereiding,’ aldus Jorden. ‘Die was goed.’
Vanaf welke zet keek hij naar 18 Lxh7? ‘Vrij lang. En ik heb het honderd keer nagerekend.’
Het was alsof Jorden na zijn loperoffer achter het stuur van een stoomwals plaatsnam. Hij egaliseerde de zwarte stelling met meedogenloze precisie. Met 21… Da3 bood Loek zijn dame aan, in ruil voor de levensgevaarlijke witte toren op h3, maar Jorden hoefde die dame niet: hij speelde 22 c3. Met 23 Dh4 bood Jorden op zijn beurt zíjn toren op b1 aan, met schaak nota bene, en Loek had niets beters dan die toren te nemen. Het was evenwel een galgenmaal, want ondanks een toren en loper meer was er niets meer wat Loek kon doen om het mat op h7 of h8 te verhinderen. Hij reikte zijn tegenstander de hand en maakte Jorden daarmee de nieuwe kampioen.
Is deze nationale titel een prestatie die Jorden blij maakt, of voelde hij het een beetje aan zijn stand verplicht om het kampioenschap in de wacht te slepen, gelet op zijn rating? ‘Een beetje van beide,’ aldus Jorden, bedachtzaam als altijd.
Met een rating van inmiddels 2700+ heeft de nieuwe kampioen de vorm lekker te pakken. Wat is voor hem de stip aan de horizon? Het zover schoppen dat hij op een dag mee kan doen voor de wereldtitel? Maar aan zulke uitspraken waagt de bescheiden Jorden zich niet. ‘Ik wil gewoon beter worden dan ik nu ben.’
Verliezer Loek van Wely, terwijl hij in het café van Ald Weishoes een portje aangereikt krijgt: ‘Ik wilde, denk ik, het meest van allemaal het toernooi winnen.’
Toch was er ook acceptatie dat het niet is gelukt. ‘Tegen Arthur de Winter had het verkeerd kunnen aflopen. Dat is een hele goede speler. Net als Jorden natuurlijk. Ja, dan kun je willen, maar soms is dat niet genoeg.’
Vandaag liep het slecht af. Had hij 18 Lxh7 niet gezien of onderschat? ‘Ik zag dat het mogelijk was, ná … 17 Da5. Toen was het te laat, natuurlijk.’
Hij wist van tevoren dat het lastig zou worden, met zwart tegen Jorden. In het licht daarvan: waarom gaf hij het gisteren in de eerste partij zo snel remise? Zaten er niet nog mogelijkheden in die stelling? ‘Ik zag ze niet,’ aldus Loek. ‘Op winst spelen liet de positie volgens mij niet toe. En ik wilde niet op verlies gaan spelen. Ja, en dan moet je de dag erna met zwart tegen Jorden.’ Hij haalt de schouders op, om daarmee uit te drukken dat de dingen nu eenmaal zijn zoals ze zijn.
Hoe dan ook heeft hij zich in Venlo goed vermaakt. ‘Zeker, mooi sfeertje hier. Niet dat ik daar onbekend mee ben, ik ben tenslotte Brabander, uit Oss.’
Loek is 52. Blijft de ambitie om het volgend jaar gewoon weer te proberen? ‘In principe bekijk ik het van jaar tot jaar, maar een belangrijke drijfveer voor me zijn wel mijn kinderen. Ze zijn 6 en 9 en vragen altijd hoe papa het doet. Laatst had ik een toernooitje waar ik 3,5 uit 4 had. Mijn dochtertje vroeg wat het geworden was. Ik zeg: drie keer gewonnen en een keer gelijk. O, zegt zij, dan waren die anderen zeker niet zo goed. Kijk, dát dus.’
Zijn kinderen hebben hem nieuwe energie en nieuw leven gegeven. Daarnaast heeft Loek het laatste jaar veel getraind, ook fysiek, om mentaal scherp te zijn. ‘Je moet iets écht willen. Niet aan een toernooi beginnen met de insteek, ach, ik zie het wel.’
Om dat te onderstrepen vermeldt hij dat hij weliswaar acht keer Nederlands schaakkampioen is geweest, maar kampioen van de provincie Brabant was hij nog nooit. Die titel wilde hij ook hebben en dus deed hij in mei 2025 mee aan het provinciale kampioenschap en werd gedeeld eerste, samen met Benjamin Bok en Thomas Beerdsen. Op weerstandspunten werd hij echter als tweede geclassificeerd. ‘Geen eerste en geen titel. Dat is óók nog iets wat ik moet rechtzetten.’
We zijn nog niet van Loek van Wely af, en dat is maar goed ook. Sterker, het zou een enorm gemis zijn voor de vaderlandse schaakwereld.
De andere finalepartij, bij de vrouwen tussen Machteld van Foreest (17) met wit tegen Robin Duson, duurde veel langer. Na langdurig laveren kreeg Machteld een plotselinge kans op winst. Had ze in plaats van 37 Db1+ de pion van c3 naar c4 geschoven, dan was er geen verdediging meer geweest tegen 38 De4+ en spoedig mat. Na die misser nam Robin het over. Geduldig veroverde ze het ene pionnetje na het andere. Ten slotte stond ze zelfs drie pionnen voor, en ondanks het actieve stukkenspel van Machteld was dat teveel voor haar. ‘Ik stond op het punt op te geven,’ zei Machteld na afloop. Maar Robin speelde de gewonnen positie niet goed uit en Machteld vocht zich op miraculeuze wijze terug. Als een ware Houdini slaagde ze erin een oprukkende vrijpion onschadelijk te maken en de remisehaven, die onbereikbaar leek, alsnog te bereiken.
Tóch een barrage dus, na de remise van gisteren, en die won Machteld met 2-0. Bij Robin was het verzet gebroken en zo werden broer en zus Van Foreest samen kampioen van Nederland.
Met name dankzij het motto (van Machteld) dat met opgeven nog nooit iemand een partij heeft gewonnen.
Op deze site worden binnenkort nog interviews geplaatst met Jorden en Machteld van Foreest.
Door Ron Puyn
